Μ’ αφορμή την σημερινή Παγκόσμια Ημέρα κατά του Ρατσισμού το ΟΜΟΝΟΙΑ24 σας παρουσιάζει ένα εκτενές ιστορικό αφιέρωμα για τον ρατσισμό στα γήπεδα ανά το παγκόσμιο αλλά και στην Κύπρο.
Πηγές: Onsports.gr και dialogos.com.cy
Ο ρατσισμός φανερώνει πνευματική σύγχυση, έλλειψη ορθής σκέψης, αδυναμία και δυσκολία στο να καταλάβει ο θύτης ότι μια τέτοια ενέργεια μειώνει και τον ίδιο ως άνθρωπο. Ένα φαινόμενο που από μόνο του είναι αποτρόπαιο , μία τεράστια προσβολή για την ανθρώπινη φύση.
Τα κρούσματα ούτε νεόκοπο φαινόμενο είναι αν και δυστυχώς κάνουν όλο και πιο συχνά την εμφάνιση τους για ουκ ολίγους κοινωνικοπολιτικούς λόγους και εξαιρετικά σοβαρά σε πάμπολλες περιπτώσεις για να μην προκαλέσουν κάτι παραπάνω από ανησυχία και στην μεγαλύτερη παγκόσμια αθλητική οικογένεια.
Ρατσισμός είναι η πίστη στην ανωτερότητα μίας φυλής, θρησκείας ή εθνικότητας που συνδυάζεται από προσβλητική συμπεριφορά, ύβρεις και πρακτικές έναντι πολιτών διαφορετικών φυλών και εθνικότητας. Μπορεί να συμβαίνει σκόπιμα ή από έλλειψη κατανόησης και άγνοια. Μπορεί να συμβαίνει φανερά ή με συγκάλυψη, σε όλα τα επίπεδα ιεραρχίας ενός οργανισμού, μίας αγοράς ή ενός κοινωνικού τομέα. Στο ευρωπαϊκό ποδόσφαιρο ο ρατσισμός συνήθως εκφράζεται μέσω ύβρεων και χειρονομιών κατά αλλοεθνών ποδοσφαιριστών, μεταναστών, φιλάθλων γειτονικών χωρών ή μειονοτικών περιοχών.
Και για το λόγο αυτό οι δυο κορυφαίες συνομοσπονδίες του σπορ FIFA και UEFA έχουν όλο και ευρύτερη συνεργασία με το διεθνές δίκτυο FARE (Football Against Racism in Europe) που έχει αναλάβει την ευθύνη για την παρατήρηση και «καταγγελία» ανάλογων φαινόμενων στο συγκεκριμένο αθλητικό πεδίο.
Η κακή αρχή στη Λατινική Αμερική
Ένα από τα πρώτα διεθνώς καταγεγραμμένα φαινόμενα ρατσισμού έλαβε χώρα τον Ιούλιο του 1916 στο πρώτο παιχνίδι του παρθενικού «Κόπα Αμέρικα». Η Ουρουγουάη θριάμβευσε της Χιλής με 4-0 με τους ηττημένους την επόμενη να ζητούν την ακύρωση του αγώνα, διότι οι νικητές είχαν χρησιμοποιήσει δύο… έγχρωμους, τους Ισαμπελίνο Γκραντίν και Χουάν Ντελγάδο! Το παράλογο αίτημα αντιμετωπίστηκε όπως έπρεπε και η «σελέστε» που εκείνη την εποχή ήταν η μόνη εθνική ομάδα στον κόσμο που είχε έγχρωμους παίκτες στη σύνθεσή της θριάμβευσε στη διοργάνωση.
Περίπου την ίδια εποχή στη Βραζιλία (τη χώρα που υποδέχθηκε συνολικά 4 εκατ. Αφρικανών σκλάβων, όσο διήρκεσε η αποικιοκρατία) οι έγχρωμοι παίκτες επίσης δεν είχαν δικαίωμα να αγωνίζονται στις ομάδες των λευκών. Κι όποιος έγχρωμος ή μιγάς παίκτης ήθελε να αγωνιστεί σε ομάδα λευκών, έπρεπε να εξευτελιστεί: αναγκαζόταν να βάλει στο πρόσωπό του ένα είδος σκόνης ρυζιού, για να φαίνεται… λευκός!
Το Νησί γεμάτo μελανά παραδείγματα
Στην πατρίδα του δημοφιλέστερου των σπορ ήδη από τον 19ο αιώνα οι έγχρωμοι παίκτες είχαν μπει στο χορό της μπάλας. Με τον γκολκίπερ της Ντάρλινγκτον Άρθουρ Ουόρτον, που έπαιζε και …στα πλάγια στο κέντρο και είχε γεννηθεί στο Τζέημσταουν της Χρυσής Ακτής, μιας χώρας που στα χρόνια που θα ‘ρχονταν θα ονομαζόταν Γκάνα αποτέλεσε εν έτει 1885 τον πρώτο έγχρωμο επαγγελματία ποδοσφαιριστή στην ιστορία του αθλήματος.
Όμως χρειάστηκε να περάσουν σχεδόν 100 χρόνια για να μπορέσει ένας ποδοσφαιριστής με το ίδιο χρώμα να φορέσει την φανέλα της εθνικής ομάδας της εν λόγω χώρας. Ο σπουδαίος Βιβ Άντερσον της πανίσχυρης τότε τόσο επί πατρίου όσο και ευρωπαϊκού εδάφους Νότιγχαμ Φόρεστ που το 1979 έγραψε ιστορία με την επιλογή του στα τρία λιοντάρια». Ο παίκτης αυτός σύμβολο για το αγγλικό ποδόσφαιρο είχε πέσει προηγούμενα θύμα ανάλογης απάνθρωπης συμπεριφοράς ενώ κάτι παρόμοιο έχουν βιώσει και εξίσου σπουδαίοι με εκείνο «απόγονοι» του στην εθνική Αγγλίας όπως ο Τζον Μπαρνς της Λίβερπουλ ή ακόμα και ο Πολ Ινς που έμελλε το 2008 να γίνει ο πρώτος έγχρωμος παίκτης που φόρεσε το περιβραχιόνιο της .
Το 2004 όταν ο πρώην τεχνικός της Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ σχολιαστής τότε Ρον Άτκινσον έκανε ρατσιστικό σχόλιο στον «αέρα» με στόχο τον Γάλλο άσο της Τσέλσι, Μαρσέλ Ντεσαϊγί υποστηρίζοντας «είναι αυτό που λένε σε κάποια σχολεία τεμπέλης νέγρος», αντίδραση που οδήγησε στην απόλυση από το ITV, όσο και τον “Guardian”, όπου αρθρογραφούσε.
Ακόμα πιο πρόσφατα ο Λουίς Σουάρες της Λίβερπουλ φέρεται να «στόλισε» τον Πατρίς Εβρά της Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ με ρατσιστικούς χαρακτηρισμούς, κάτι που του απέφερε τιμωρία 40.000 λιρών και οκτώ αγωνιστικών. Ενώ από την πλευρά του ο κάπτεν της Τσέλσι και πρώην της εθνικής Αγγλίας Τζον Τέρι κατηγορήθηκε από τον παίκτη της ΚΠΡ και αδερφό του Ρίο Φέρντιναντ, Άντον, ότι τον έβρισε ρατσιστικά. Παρόλα αυτά μετά από την πολύκροτη δίκη ο μηνυτής υπαναχώρησε.
Πανευρωπαϊκό αγκάθι
Η Αγγλία φυσικά δεν έχει την …αποκλειστικότητα σε παρόμοια φαινόμενα.
ΒΟΥΛΓΑΡΙΑ
Πριν από λίγα χρόνια με τη λήξη του αγώνα Λέφσκι Σόφιας – Λοκομοτίβ Πλόβντιβ, ο Μπαζίλε ντε Καρβάλιο, νεοαποκτηθείς παίκτης της γηπεδούχου , που ήταν μάλιστα ένας εκ των σκόρερ της πήγε στην κερκίδα των φίλων της ομάδας του, για να πανηγυρίσει τη νίκη. Αντ’ αυτού, όμως, γνώρισε το ρατσιστικό μένος τους. Αντί να χειροκροτηθεί, άκουσε τους οπαδούς της ίδιας της ομάδας του να τον αποδοκιμάζουν και να βγάζουν κραυγές μαϊμούδων. Όσο κι αν ακούγεται απίστευτο, αυτό δεν ήταν το χειρότερο που του συνέβη. Σύμφωνα με δημοσιεύματα, οι οπαδοί του πέταξαν μπανάνες, ενώ ο 30χρονος ποδοσφαιριστής προπηλακίστηκε ακόμη και από τους υπαλλήλους ασφαλείας του γηπέδου, οι οποίοι τον απώθησαν βίαια, χωρίς να κάνουν το παραμικρό για τους ρατσιστές οπαδούς.
ΙΤΑΛΙΑ
Περίπου την ίδια εποχή ο Κέβιν Πρινς Μπόατενγκ της Μίλαν σε φιλικό εναντίον της Προ Πάτρια. Ο Γκανέζος μέσος απηύδησε από τα ρατσιστικά συνθήματα των οπαδών των γηπεδούχων και αποφάσισε να φύγει από το γήπεδο, με τους συμπαίκτες του να τον ακολουθούν. Ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών τίμησε τον Μπόατενγκ για αυτή του την κίνηση, μια κίνηση που έδειξε να αλλάζει πολλά στο θέμα του ρατσισμού τόσο στο ιταλικό ποδόσφαιρο, όσο και γενικότερα. Ωστόσο, εξέλαβαν την ενέργεια του Μπόατενγκ ως προσβλητική, βρίσκοντας αφορμή για νέες αποδοκιμασίες και ρατσιστικά σχόλια.
Θύμα και μάλιστα συχνό ανάλογης αντιμετώπισης υπήρξε στην πατρίδα του και ο Μάριο Μπαλοτέλι τόσο όταν φορούσε τη φανέλα της Ίντερ όσο και αργότερα στη Μίλαν. Το 1992 άλλοι δύο άσοι της τελευταίοι οι Ρούουντ Γκούλιτ και Άαρον Βίντερ της Μίλαν και της Λάτσιο, αντίστοιχα, αηδιασμένοι από τα ρατσιστικά συνθήματα προέβησαν στην δημιουργία μιας εκστρατείας κατά του ρατσισμού, στην οποία πήραν μέρος όλοι οι ποδοσφαιριστές από την πρώτη και δεύτερη κατηγορία της Ιταλίας.
Το 2005 σε αγώνα ανάμεσα στην Μεσίνα και την Ίντερ ο παίκτης των γηπεδούχων, Μάρκο Ζόρο, απείλησε να αποχωρήσει από το γήπεδο εξαιτίας των ρατσιστικών επιφωνημάτων που άκουγε από την εξέδρα. Τελικά, επείσθη από συμπαίκτες και αντιπάλους (κύρια τον Αντριάνο) να μείνει στο γήπεδο. Η περίπτωση του Ζόρο ευαισθητοποίησε την ιταλική ποδοσφαιρική ομοσπονδία και έφτασε μέχρι την Ευρωπαϊκή Ένωση. Το 2003 ο Εμίλ Χέσκεϊ της Λίβερπουλ αποδοκιμάζεται ρατσιστικά από ολόκληρο το γήπεδο στα Σκόπια στο περιθώριο της αναμέτρησης της εθνικής ομάδας της Αγγλίας με την αντίστοιχη της ΦΥΡΟΜ. Κάτι παρόμοιο με τον ίδιο αποδέκτη είχε συμβεί και το 2010 στον αγώνα της Αγγλίας με την Κροατία στο Ζάγκρεμπ.
ΙΣΠΑΝΙΑ
Στην Ισπανία αίσθηση ανάμεσα σε πολλά άλλα είχαν κάνει λόγια του προπονητή της εθνικής Ισπανίας, Λουίς Αραγονιές, το 2004, όταν μιλώντας στον Ρέγες είχε αποκαλέσει τον συμπαίκτη του στην Άρσεναλ, Τιερί Ανρί, «μαύρο σκατό». «Δείξε μου ότι είσαι καλύτερος από εκείνο το μαύρο σκατό», είχε πει χαρακτηριστικά ο τεχνικός των «φούριας ρόχας» αναφερόμενος στον Ανρί, εντούτοις η ισπανική ομοσπονδία δεν προχώρησε στην παραμικρή τιμωρία. Την ίδια χρονιά στον αγώνα με τους Άγγλους οι Ισπανοί οπαδοί σήκωσαν πανό που έγραφε «Αραγονιές- Ανρί 1-0» κάνοντας ήχους μαϊμούς προς τους Άσλεϊ Κόουλ και Σον-Ράιτ Φίλιπς.
Και ο μεγάλος Σάμουελ Ετό στη μακρά λίστα των θυμάτων όταν σε αγώνα της Μπαρτσελόνα εναντίον της Σαραγόσα είδε τους οπαδούς της τελευταίας να του πετούν φιστίκια με τον Καμερουνέζο να βγαίνει εκτός εαυτού, αλλά τελικά να ηρεμεί και να παραμένει στον αγωνιστικό χώρο. Στο τελικό 4-1 υπέρ των «μπλαουγκράνα» ο Ετό σκόραρε και για να πικάρει τους υβριστές του πανηγύρισε το γκολ του χορεύοντας σαν μαϊμού.
Στο ίδιο μήκος κύματος με τον Ετό κινήθηκε λίγα χρόνια μετά και ο συμπαίκτης του στην ομάδα της Βαρκελώνης Ντάνιελ Άλβες που έσπευσε να φάει μια μπανάνα που μόλις του είχε πετάξει ένας «έξυπνος» από την κερκίδα στη διάρκεια αγώνα του ισπανικού πρωταθλήματος κόντρα στη Βιγιαρεάλ εκτός έδρας . «Εάν μπορούσα, θα δημοσίευα μία φωτογραφία του οπαδού στο διαδίκτυο. Αυτό θα τον έκανε να ντραπεί. Έχω εκπλαγεί με την συμπαράσταση όλων. Έκανα κάτι δίχως να το σκεφτώ. Ο κόσμος εξελίσσεται και πρέπει να συνεχίσουμε έτσι», είχε πει τότε ο Βραζιλιάνος άσος. Οι άνθρωποι της Βιγιαρεάλ μαζί με τις αστυνομικές αρχές βρήκαν μέσα σε ένα 24ωρο τον δράστη και του απαγόρευσαν δια βίου την παρουσία του στο «Ελ Μαδριγάλ», την έδρα των «κίτρινων υποβρυχίων». Επίσης, εξέδωσαν ανακοίνωση με την οποία ζήτησαν συγγνώμη από την Μπαρτσελόνα για το ατυχές συμβάν, τονίζοντας ότι η ομάδα τους ανέκαθεν λειτουργούσε με αξίες και αρχές.
Ρατσιστικές συμπεριφορές έχουν παρουσιαστεί και στα γήπεδα της Γερμανίας, της Πολωνίας, του Βελγίου, της ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια σ’ εκείνα της Ρωσίας.
ΓΕΡΜΑΝΙΑ
Ο ρατσισμός στα γερμανικά γήπεδα αναζωπυρώθηκε μετά την πτώση του τείχους του Βερολίνου. Ναζιστικές ομάδες χρησιμοποιούσαν το ποδόσφαιρο, ώστε να επιτίθενται σε ανατολικοευρωπαίους και άλλες εθνότητες και ειδικά σε Τούρκους πρόσφυγες.
Ο ρατσισμός στο γερμανικό ποδόσφαιρο είναι πολύ πιο “προχωρημένος” σε σχέση με άλλες χώρες. Οι ήχοι μαϊμούδων έχουν αντικατασταθεί από τον αριθμό 88, που συμβολίζει το “ΗΗ” και συνεπακόλουθα το “Χάιλ Χίτλερ”, καθώς το “Η” είναι το όγδοο γράμμα του γερμανικού αλφάβητου. Κάποιες ομάδες, όπως το Ανόβερο, έχουν απαγορεύσει πανό με τον αριθμό 88.
Στα αξιοσημείωτα το περιστατικό της 25ης Μαρτίου του 2006, όταν οπαδοί της Χάλεσερ επιτέθηκαν με ρατσιστικά συνθήματα στον Νιγηριανό μέσο της Λειψίας, Αμπεντοβάλε Ογκουνγκμπούρε. Τότε, αυτός με ένα χαρακτηριστικό νεύμα υπονόησε ότι είναι ναζιστές, αλλά ήταν ο ίδιος που συνελήφθη από την αστυνομία, καθώς οι ναζιστικοί χαιρετισμοί θεωρούνται παράνομοι. Τελικά, οι καταγγελίες κατέπεσαν 24 ώρες μετά.
Το 1994, ο αστέρας της Ντόρτμουντ, Ζούλιο Σέζαρ, απείλησε να εγκαταλείψει την ομάδα και τη χώρα, όταν του απαγορεύτηκε η είσοδος σε κλαμπ διασκέδασης εξαιτίας του χρώματός του. Η απάντηση ήλθε από οπαδούς της Σεντ Πάουλι, που εδώ και δεκαετίες κάνουν αγώνα κατά του ρατσισμού με το σλόγκαν “Ενάντια στη Δεξιά”, καθώς κατέλαβαν τα γραφεία του συλλόγου. Λίγους μήνες αργότερα, όλες οι ομάδες της μπουντεσλίγκα συμμετείχαν σε αντιρατσιστική καμπάνια, φορώντας φανέλες με το μήνυμα “Ο φίλος μου είναι ξένος”, ενώ το υπουργείο Νεολαίας και Αθλητισμού ξεκίνησε ανάλογη καμπάνια το 1995, η οποία, ωστόσο, δεν συγκίνησε τους συλλόγους.
Στον αντίποδα τον Απρίλιο του 2006, πριν από τον αγώνα Σεντ Πάουλι – Τσέμνιτσερ, οπαδοί των φιλοξενούμενων, που έκαναν βόλτες στην πόλη, προκάλεσαν φθορές σε καταστήματα Τούρκων και τραγουδούσαν το σύνθημα “θα κατασκευάσουμε υπόγεια τρένα από το Σεντ Πάουλι προς το Άουσβιτς”.
ΓΑΛΛΙΑ
Τον Ιανουάριο του 2005, σε αγώνα Παρί Σεζ Ζερμέν – Λανς, οι δύο ομάδες θέλησαν να στείλουν μήνυμα κατά του ρατσισμού. Οι γηπεδούχοι φόρεσαν λευκές φανέλες και οι φιλοξενούμενοι μαύρες, αλλά το εγχείρημα είχε τα ακριβώς αντίθετα αποτελέσματα. Το πέταλο των σκληροπυρηνικών οπαδών της Παρί φώναζε “εμπρός λευκοί” και έβγαζε ήχους μαϊμούδων, κάθε φορά που οι ποδοσφαιριστές της Λανς ακουμπούσαν την μπάλα.
Τον Απρίλιο του 2007, ο Μίλαν Μπάρος, που τότε αγωνιζόταν στη Λιόν, κατηγορήθηκε για ρατσιστική επίθεση κατά του Στεφάν Εμπιά της Ρεν, όταν με προκλητικό τρόπο έκλεισε τη μύτη του, υπονοώντας ότι ο αντίπαλός του μύριζε. Τον επόμενο μήνα τιμωρήθηκε για την ενέργειά του, αλλά όχι και για ρατσιστική επίθεση, με αποτέλεσμα να του επιβληθεί ποινή τριών αγωνιστικών.
τον Φεβρουάριο του 2008 οι φανατικοί φίλοι της Μπαστιά, ανάρτησαν ρατσιστικού περιεχομένου πανό για τον Μπουκαμπάρ Κεμπέ από την Μπουρκίνα Φάσο, ποδοσφαιριστής της Λιμπούρν με αποτέλεσμα ο διαιτητής να αρνείται να ξεκινήσει τον αγώνα.
Τον ίδιο μήνα, ο τότε ποδοσφαιριστής της Βαλενσιέν και πρώην του Ολυμπιακού, Αμπντεσλάμ Ουαντού, είχε έντονο διάλογο με οπαδό της Μετς που τον έβριζε, αλλά ο διαιτητής απλώς του έδειξε κίτρινη κάρτα. Ο πρόεδρος της Βαλενσιέν ζήτησε να επαναληφθεί ο αγώνας ενώπιον παιδιών στην κερκίδα. Το αίτημά του απορρίφθηκε, αλλά το περιστατικό αποτέλεσε αφορμή, ώστε η γαλλική ομοσπονδία να σκληρύνει τη στάση της απέναντι στους ρατσιστές.
ΒΕΛΓΙΟ
Ο Αμερικάνος με νιγηριανές ρίζες, Ογκούτσι Ονιέβου που είχε προηγούμενα είχε δεχτεί ρατσιστική επίθεση από οπαδούς όταν αγωνιζόταν στη Σταντάρ Λιέγης σε επεισόδιο με ποδοσφαιριστές, όπως ο Ζελ Βαν Νταμ, που σύμφωνα με τον Ονιέβου, τον είχε αποκαλέσει “βρομερό πίθηκο” και συνέχιζε να το κάνει, ακόμη και όταν ο Ονιέβου παραπονέθηκε στο διαιτητή, κατά τη διάρκεια αγώνα για τα πλέι οφ της σεζόν 2008-09. Ο Βαν Νταμ, από την πλευρά του, είπε ότι ο Ονιέβου τον είχε αποκαλέσει “βρομερό Φλαμανδό”, αλλά αρνήθηκε όσα του καταλόγιζε ο Αμερικάνος. Τον Ιούνιο του 2009, ο Ονιέβου κατέθεσε μήνυση κατά του Βαν Νταμ.
Ο Ζόλα Ματουμόνα είχε εγκαταλείψει τις Βρυξέλλες και την ομώνυμη ομάδα, όταν σε μία σύσκεψη με σκοπό να αφυπνιστούν οι ποδοσφαιριστές της ομάδας, που κινδύνευε σοβαρά με υποβιβασμό, ο πρόεδρος, Γιόχαν Βέρμεες, του είπε να σκεφτεί “και άλλα πράγματα, εκτός από δέντρα και μπανάνες”.
ΛΙΘΟΥΑΝΙΑ
Στις 24 Μαρτίου 2007, σε αγώνα Λιθουανίας – Γαλλίας, οι Λιθουανοί οπαδοί σήκωσαν πανό που έγραφε “Καλώς ήρθατε στην Ευρώπη”. Μάλιστα, το πανό περιείχε τον χάρτη της Αφρικής, στα χρώματα της γαλλικής σημαίας.
ΠΟΛΩΝΙΑ
Τον Απρίλιο του 2008, σε τοπικό ντέρμπι Λοτζ – Βίτζεβ Λοτζ, ο τερματοφύλακας των γηπεδούχων, Αρκάντιους Μισόνα, φόρεσε φανέλα που έγραφε “Θάνατος στην Εβραία πόρνη Βίτζεβ”. Όπως είπε αργότερα ο ίδιος, τη φανέλα του την είχε δώσει οπαδός της ομάδας του και δεν πρόλαβε να δει το μήνυμά της.
Το παράδοξο είναι πως ανάμεσα στους ιδρυτές και των δύο συλλόγων, βρίσκονταν και αρκετοί Πολωνοί εβραϊκής καταγωγής.
Πριν από το Euro 2012 η εκπομπή “Πανόραμα” του BBC είχε πραγματοποιήσει οδοιπορικό στην Πολωνία, καταγράφοντας αντισημιτικά συνθήματα στις κερκίδες, αλλά και πληθώρα ρατσιστικών ύβρεων κατά ποδοσφαιριστών.
ΡΩΣΙΑ
Τον Μάρτιο του 2008, οι μαύροι ποδοσφαιριστές της Μαρσέιγ υπέφεραν από τους οπαδούς της Ζενίτ, προκαλώντας την οργισμένη αντίδραση του τότε προπονητή της ομάδας, Ντικ Άντβοκαατ. Είναι χαρακτηριστικό πως όταν ο σύλλογος της Αγίας Πετρούπολης προσπάθησε να αποκτήσει τον Ματιέ Βαλμπουενά, οπαδοί της ομάδας ζήτησαν να μάθουν αν είναι λευκός ή μαύρος.
Τον Αύγουστο του 2010, ο Πέτερ Οντεμβίνγκι άφησε τη Λοκομοτίβ Μόσχας για τη Γουέστ Μπρομ. Το γεγονός πανηγυρίστηκε από τους ρατσιστές οπαδούς της ρωσικής ομάδας, με πανό που απεικόνιζε μία μπανάνα και το μήνυμα “Ευχαριστούμε, Γουέστ Μπρομ”.
Από το μένος των ρατσιστών δεν γλίτωσε ούτε ο Ρομπέρτο Κάρλος, όταν υπέγραψε στην Ανζί. Πέρσι τον Μάρτιο, σε εκτός έδρας αγώνα με τη Ζενίτ, μία μπανάνα πετάχτηκε κοντά στον Βραζιλιάνο, γεγονός που επαναλήφθηκε στο ίδιο γήπεδο τον Ιούνιο. Ο Ρομπέρτο Κάρλος πήρε την μπανάνα, την πέταξε εκτός αγωνιστικού χώρου και αποχώρησε από το γήπεδο δύο λεπτά πριν λήξει ο αγώνας. Φεύγοντας, σχημάτισε με τα δάχτυλά του τον αριθμό δύο, δείχνοντας ότι ήταν η δεύτερη φορά που συνέβαινε κάτι τέτοιο. Μάλιστα τα τελευταία χρόνια το κακό έχει παραγίνει στην εν λόγω χώρα και από μόνα τους τα κρούσματα δημιουργούν ένα ολόκληρο …κεφάλαιο.
ΣΕΡΒΙΑ
Τον Οκτώβριο του 2006, 37 οπαδοί της Μπόρατς συνελήφθησαν και τελικά σε οκτώ εξ αυτών αποδόθηκαν κατηγορίες για φραστική επίθεση κατά του ποδοσφαιριστή της ομάδας τους, Μάικ Τεβανζέρα. Μετά από λίγες ημέρες, 152 οπαδοί της Ραντ προσήχθησαν στο αστυνομικό τμήμα, επειδή τραγουδούσαν αντι-μουσουλμανικά συνθήματα στην αναμέτρηση με τη Νόβι Πάζαρ. Ξανά στη Μπόρατς, τον Μάρτιο του 2008 συνελήφθησαν έξι οπαδοί και καταδικάστηκαν τέσσερις για επίθεση εναντίον του Γκανέζου Σόλομον Οπόκου.
Σε αγώνα εθνικών ομάδων Ελπίδων Σερβίας – Αγγλίας, Σέρβος ποδοσφαιριστής επιτέθηκε φραστικά στον Τζάστιν Χόιτ, ενώ Σέρβοι οπαδοί έβριζαν τον νιγηριανής καταγωγής Νεντούν Ονουόχα.
Και η Ελλάδα στον … αποκρουστικό χορό
Kαι στην Ελλάδα δεν είναι λίγες δυστυχώς οι εμφανίσεις παρόμοιων φαινομένων. Χαρακτηριστικότερη ίσως εκείνη με θύμα τον Τζιμπρίλ Σισέ που ντέρμπι με τον Ολυμπιακό, στο «Καραϊσκάκης» , ο Γάλλος φορ του Παναθηναϊκού δέχθηκε επίθεση κατά την έξοδό του από τον αγωνιστικό χώρο. Όπως είχε εξομολογηθεί ο ίδιος μιλώντας σε βελγική ιστοσελίδα, εκείνη η εμπειρία θα του μείνει αξέχαστη: “Αυτό έχει γίνει ήδη δύο φορές. Ήμουν το θύμα με κραυγές μαϊμούδων. Εκείνο το βράδυ έγινε το ίδιο. Και σε αντίθεση με αυτά είχαν τη δυνατότητα να περάσουν μέσα και ιπτάμενες μπανάνες τις οποίες κουνούσαν όποτε είχα τη μπάλα. Εγώ δεν μπορώ πλέον να συνεχίσω σε αυτό το πρωτάθλημα. Θα κάνω καταγγελία στην ΟΥΕΦΑ και να ξέρετε ότι θα τραβήξω το σχοινί. Οι φίλοι του Παναθηναϊκού είναι υπέροχοι, ο σύλλογος το ίδιο, αλλά σε άλλα γήπεδα έχω σοβαρό πρόβλημα”.
Αλλά και ο Τούρκος διεθνής με αγγλικές καταβολές Καζίμ Ρίτσαρντς, όταν άφησε την Ελλάδα και τον Ολυμπιακό, και επέστρεψε στα πάτρια εδάφη είχε καταγγείλει: Οι Τούρκοι είναι φιλικοί άνθρωποι και ποτέ δεν κάνουν διακρίσεις. Στην Ελλάδα για πρώτη φορά στη ζωή μου έπεσα θύμα ρατσιστικής επίθεσης. Μετά το ματς με τον ΠΑΟΚ μου πετούσαν μπανάνες. Μάλιστα, δέχθηκα ερωτήσεις από τους δημοσιογράφους. Είχα πει πως εάν ήταν φρέσκες, θα τις έτρωγα».
Αλλά και η …εμπειρία του Βραζιλιάνου άσου του Ολυμπιακού Λεάντρο Σαλίνο στην Τούμπα με την εκτόξευση μπανάνας εναντίον του είναι επίσης μέσα στο γνωστό και μη εξαιρετέο πρόγραμμα των ατόμων εκείνων που δεν διαθέτουν την παραμικρή αίσθηση ανθρώπινης αξιοπρέπειας.
Και φυσικά δεν είναι οι μόνοι που έχουν δεχθεί βολές ανάλογες με πιο πρόσφατο θύμα τον Κριστιάν Καρεμπέ που …εμπλούτισε και αυτός την λίστα των εν Ελλάδι θυμάτων παρόμοιας απαράδεκτης συμπεριφοράς.
ΚΥΠΡΟΣ
Το φαινόμενο στο κυπριακό ποδόσφαιρο έχει χρώμα και ονοματεπώνυμο, αφού το περιστατικό με τον Ποτέ δεν ήταν το πρώτο με πρωταγωνιστές οπαδούς του ΑΠΟΕΛ
Η ρατσιστική επίθεση που δέχθηκε ο επιθετικός της Ομόνοιας, Μίκαελ Ποτέ, από οπαδούς του ΑΠΟΕΛ, επανέφερε στο προσκήνιο το πρόβλημα ενός κοινωνικού φαινομένου, το οποίο εκδηλώνεται και στο ποδόσφαιρο. Ο κόσμος του ποδοσφαίρου καταδίκασε στη συντριπτική του πλειοψηφία το περιστατικό, στέλνοντας ξεκάθαρο μήνυμα ότι ο ρατσισμός δεν έχει θέση στα γήπεδα.
Η πικρή αλήθεια, πάντως, είναι ότι οι ρατσιστές βρίσκουν βήμα έκφρασης στις κερκίδες των γηπέδων, για να εκφράσουν την αρρώστια τους. Και το κάνουν είτε εμμέσως πλην σαφώς, με την ανάρτηση ρατσιστικών συμβόλων είτε άμεσα, με αποδέκτες τους μαύρους ποδοσφαιριστές της αντίπαλης ομάδας. Διότι ο Ποτέ δεν ήταν ο πρώτος ποδοσφαιριστής που άκουσε οπαδούς να πιθηκίζουν. Κάτι ανάλογο έζησαν πολλοί άλλοι συνάδελφοί του σε κυπριακά γήπεδα στο παρελθόν.
Η ΚΟΠ, κατόπιν εντολής της UEFA, ενέταξε συγκεκριμένες πρόνοιες στους Πειθαρχικούς Κανονισμούς που αφορούν σε κρούσματα ρατσισμού στα γήπεδα, οι οποίοι προβλέπουν βαριές ποινές για τα σωματεία. Κατά συνέπεια θεωρητικά η Ομοσπονδία είναι καλυμμένη, όσον αφορά στην υιοθέτηση των εντολών της Ευρωπαϊκής Ομοσπονδίας.
Πρακτικά, όμως, αποτελεί ερωτηματικό κατά πόσο τιμωρούνται παραδειγματικά τα κρούσματα ρατσισμού στα γήπεδα. Πρόσθετα, υπάρχουν περιπτώσεις οι οποίες περνούν απαρατήρητες λόγω του ότι εκείνοι που έχουν υποχρέωση να τις επισημάνουν στις εκθέσεις τους, δεν πράττουν τα δέοντα. Συνεπώς, τίθεται θέμα ατιμωρησίας και ανοχής των άμεσα εμπλεκομένων για περιστατικά ρατσιστικής συμπεριφοράς.
Σημειώνουμε ενδεικτικά το τελευταίο συμβάν με τον Μίκαελ Ποτέ, για το οποίο δεν έγινε καν αναφορά στο φύλλο αγώνος από τον διαιτητή, ο οποίος είχε άλλους πέντε συναδέλφους του στον αγωνιστικό χώρο για να τον βοηθήσουν στο έργο του. Ητοι δύο βοηθούς, δύο πρόσθετους και τον 4ο διαιτητή. Αυτά ως… προθέρμανση για να προχωρήσουμε στο διά ταύτα όσον αφορά στο ρατσισμό στο κυπριακό ποδόσφαιρο.
Με χρώμα και ονοματεπώνυμο
Σ άλλο ντέρμπι με την Ομόνοια είχαμε άλλη μια εκδήλωση ρατσιστικής συμπεριφοράς από οπαδούς του ΑΠΟΕΛ. Όχι μόνο εναντίον του Ποτέ, αλλά και με την ανάρτηση ρατσιστικών συμβόλων. Ανοίγουμε μια παρένθεση για να διευκρινίσουμε πως δεν βάζουμε όλους τους οπαδούς της ομάδας στο ίδιο τσουβάλι, αλλά τους φανατικούς, που αυτοαποκαλούνται και ως «φύσει ανώτεροι», σε μια επίδειξη ρατσιστικής παραζάλης.
Κάποιοι προσπάθησαν εντέχνως να χαρακτηρίσουν το συμβάν ως ατυχές και μεμονωμένο, όμως τα γεγονότα δείχνουν ακριβώς το αντίθετο. Διότι το ΑΠΟΕΛ τιμωρήθηκε γι’ αυτό το λόγο τόσο για αγώνες των εγχώριων διοργανώσεων όσο και των ευρωπαϊκών από τα Πειθαρχικά Οργανα της ΚΟΠ και της UEFA. Διερευνώντας το θέμα διαπιστώνεται ότι τα τελευταία χρόνια η συντριπτική πλειοψηφία περιστατικών ρατσιστικής συμπεριφοράς στα γήπεδά μας προερχόταν από τους πορτοκαλί, δηλαδή τους φανατικούς οπαδούς της ομάδας της Λευκωσίας.
Κατά την προπερσινή αγωνιστική περίοδο το ΑΠΟΕΛ τιμωρήθηκε από τη Δικαστική Επιτροπή της ΚΟΠ για ρατσιστική συμπεριφορά των οπαδών του τρεις φορές: Στον αγώνα του Α’ γύρου με τη Νέα Σαλαμίνα (9/12/2013) στο στάδιο «Αμμόχωστος – Επιστροφή» καταγράφηκε το πρώτο περιστατικό, με την ανάρτηση του κέλτικου σταυρού στην κερκίδα των οπαδών του. Η ποινή που επιβλήθηκε βάσει των Κανονισμών ήταν πρόστιμο 5.000 ευρώ.
Στις 16 Δεκεμβρίου 2013 η ομάδα παραπέμφθηκε με την ίδια κατηγορία για τον αγώνα του Α’ γύρου με την Ομόνοια και τιμωρήθηκε με πρόστιμο 50.000 ευρώ και τη διεξαγωγή ενός αγώνα κεκλεισμένων των θυρών.
Αξιοσημείωτο είναι ότι το ΑΠΟΕΛ άσκησε έφεση κατά της απόφασης, επικαλούμενο λανθασμένη ερμηνεία των Κανονισμών, η οποία απορρίφθηκε ομόφωνα από το Εφετείο της Ομοσπονδίας.
Το επόμενο κρούσμα πέρασε απαρατήρητο, εξ ου και αναφορά μας για ανοχή και ατιμωρησία. Στις 6 Ιανουαρίου 2014 έγινε ο αγώνας ΑΠΟΕΛ-ΑΕΛ, δύο ομάδων που διεκδίκησαν τον τίτλο ώς το τέλος του πρωταθλήματος, για το Β’ γύρο. Η Διοίκηση της ΑΕΛ προέβη τότε σε σοβαρές καταγγελίες σχετικά με τις καταγγελίες για τις οποίες παραπέμφθηκε το ΑΠΟΕΛ στη Δικαστική Επιτροπή, επισημαίνοντας σε επίσημη ανακοίνωση ότι αγνοήθηκε η αναφορά στην έκθεση του παρατηρητή για ρατσιστικά συνθήματα εναντίον ποδοσφαιριστών της.
Σημειώνουμε εδώ ότι σε περίπτωση τρίτης παραπομπής οι προβλεπόμενες ποινές (σ.σ. τις παραθέτουμε σε άλλη στήλη) είναι ακόμα πιο αυστηρές και φτάνουν μέχρι και στην αφαίρεση βαθμών…
Στην ίδια ποδοσφαιρική περίοδο υπήρξε ένα περιστατικό που αφορούσε ρατσιστική συμπεριφορά από οπαδούς της Ανόρθωσης.
Οι «γαλαζοκίτρινοι» τιμωρήθηκαν με πρόστιμο για ρατσιστική συμπεριφορά των οπαδών τους και για τον αγώνα των πλέι οφ της περιόδου 2012-13 με την Ομόνοια, που διεξάχθηκε στις 12/5/2013.
Και στην Ευρώπη…
Το ΑΠΟΕΛ έχει προηγούμενα και στις ευρωπαϊκές διοργανώσεις. Το πρώτο περιστατικό καταγράφηκε στις 30 Σεπτεμβρίου του 2009, στον αγώνα με την Τσέλσι για τη φάση των ομίλων του Τσάμπιονς Λιγκ. Αποδέκτης της ρατσιστικής συμπεριφοράς ήταν μια μαύρη Βρετανίδα δημοσιογράφος, η οποία βρισκόταν στο ΓΣΠ για λογαριασμό του περιοδικού της UEFA. Η υπάλληλος της Ευρωπαϊκής Ομοσπονδίας ενημέρωσε εκ πρώτης τον παρατηρητή του αγώνα και ακολούθως προέβη σε γραπτή καταγγελία, με αποτέλεσμα να τιμωρηθεί η ομάδα με πρόστιμο 30.000 ευρώ.
Πέρσι, εξάλλου, στον αγώνα των ομίλων του Γιουρόπα Λιγκ με την Αϊντραχτ Φρανκφούρτης, οι «γαλαζοκίτρινοι» καταγγέλθηκαν για την ανάρτηση κέλτικου σταυρού και τιμωρήθηκαν με πρόστιμο 45.000 ευρώ και κλείσιμο της νότιας κερκίδας για το εντός έδρας παιχνίδι με την Μπορντό.
Τραγική ειρωνεία…
Το ΑΠΟΕΛ συμμετέχει στην καμπάνια της Fare network, ενός παγκόσμιου οργανισμού που αποτελεί την ομπρέλα όλων όσοι δρουν κατά του ρατσισμού στο ποδόσφαιρο και χρησιμοποιούν στο άθλημα για κοινωνική αλλαγή, όπως επισημαίνεται στην επίσημη ιστοσελίδα της. Σ’ αυτό το πλαίσιο αναπτύσσει σειρά δραστηριοτήτων και δράσεων σε όλο τον κόσμο.
Συγκεκριμένα, συμμετείχε στην εκστρατεία που έγινε με την ευκαιρία της Παγκόσμιας Ημέρας κατά του Ρατσισμού, στις 21 Μαρτίου, καθώς και στην καμπάνια που έγινε τον περασμένο Οκτώβριο, τον οποίο η Fare αφιέρωσε ως Μήνα Κατά του Ρατσισμού.
Είναι προφανές ότι η δράση της διοίκησης και των ποδοσφαιριστών σε διεθνές επίπεδο δεν έχει την ανάλογη -σωστή- επίδραση σε κάποιους οπαδούς της ομάδας και αυτό χρήζει προβληματισμού, καθώς σύμπτωση επαναλαμβανόμενη, παύει να είναι σύμπτωση…
Για όλα αυτά και όχι μόνον αυτό που είναι δεδομένο είναι ότι ο ρατσισμός αποτελεί εχθρό της κοινωνίας και του ποδοσφαίρου και ως τέτοιο οφείλουν άπαντες να τον αντιμετωπίσουν με όπλα μας τον αθλητισμό, την παιδεία και τον πολιτισμό. Γιατί εν τέλει αξίζει όσο λίγοι την ….κόκκινη κάρτα!
[iframe id=”https://www.youtube.com/embed/4QAXhurLTKY”]
[iframe id=”https://www.youtube.com/embed/jwpO-nnFY9g”]
[iframe id=”https://www.youtube.com/embed/36OPNTJGUMU”]
[iframe id=”https://www.youtube.com/embed/vJSR9UDbVaA”]
